سرطان سینه یکی از شایع ترین انواع سرطان در زنان بوده که هم از نظر جسمی و هم روانی تاثیرات عمیقی بر زندگی فرد می گذارد. این بیماری زمانی رخ می دهد که سلول های غیرطبیعی در بافت پستان شروع به رشد و تکثیر کنترل نشده می کنند و در صورت عدم تشخیص و درمان به موقع به سایر نقاط بدن گسترش می یابند. اما چه عواملی خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می دهند؟ چگونه میتوان با تشخیص زودهنگام، شانس درمان موفق را بیشتر کرد؟ در این مقاله قصد داریم به بررسی کامل و جامع سرطان سینه، علائم و نشانه های هشداردهنده این بیماری، عوامل خطر، روشهای پیشگیری، روشهای تشخیص، مراحل مختلف بیماری بپردازیم پس با ما همراه باشید.
سرطان سینه چیست؟
سرطان سینه یکی از رایج ترین و مهمترین بیماری های قرن حاضر بوده که بیشترین آمار ابتلا را در میان زنان به خود اختصاص داده است. این بیماری زمانی اتفاق می افتد که سلول های سینه دچار رشد غیرطبیعی و کنترل نشده می شوند و در برخی موارد به بافت های اطراف یا سایر نقاط بدن گسترش پیدا می کنند.
آیا می دانید که سرطان سینه فقط مخصوص زنان نیست و حدود یک درصد از مبتلایان را مردان تشکیل می دهند. همچنین، بیش از دو سوم موارد ابتلا در زنان بالای 50 سال رخ می دهد اما نباید فراموش کرد که زنان جوان تر نیز در معرض خطر ابتلا به این عارضه هستند.
بیشتر بخوانید: بیماری ملانوم چیست؟
علل بروز سرطان سینه
سرطان سینه یکی از پیچیده ترین بیماری های شایع در میان زنان بوده که بنا به دلایل متعددی بروز می کند. در واقع، پیدایش این بیماری نتیجه اختلال در تقسیم سلولی و جهش های ژنتیکی در بافت پستان است. هنگامی که عملکرد طبیعی سلول ها مختل می شود، سلول ها به شکل غیرقابل کنترل شروع به رشد می کنند و در نهایت توده هایی سرطانی را شکل می دهند.
البته لازم به ذکر است هنوز علت دقیق ابتلا به سرطان سینه در هر فرد مشخص نیست اما پژوهش ها نشان می دهند که مجموعه ای از عوامل ژنتیکی، هورمونی، سبک زندگی و محیطی در بروز این بیماری نقش بسزایی دارند. در ادامه به مهمترین دلایل و عوامل خطر ابتلا به سرطان سینه اشاره می نماییم:
- افزایش سن: شایع ترین عامل خطر، بالا رفتن سن به ویژه بعد از 50 سالگی است.
- چاقی و اضافه وزن: چاقی به ویژه بعد از یائسگی، چاقی با افزایش سطح استروژن در بدن مرتبط است.
- جهش های ژنتیکی: جهش در ژن های BRCA1 و BRCA2 ریسک سرطان سینه را به شدت بالا می برد.
- استفاده طولانی مدت از قرص های ضدبارداری: این مواد سطح هورمون های بدن را تحت تاثیر قرار می دهند.
- مصرف الکل و دخانیات: الکل و سیگار از عوامل ثابت شده در افزایش خطر ابتلا به سرطان های مختلف هستند.
- شروع زودهنگام قاعدگی: شروع قاعدگی قبل از 12 سالگی، طول مدت تماس بدن با هورمون ها را افزایش می دهد.
- رژیم غذایی ناسالم: مصرف چربی های اشباع شده، قندهای ساده و فست فود ها خطر ابتلا به این بیماری را بالا می برد.
- سابقه خانوادگی: داشتن مادر، خواهر، دختر یا خاله مبتلا به سرطان سینه، احتمال ابتلا به این عارضه را افزایش می دهد.
- یائسگی دیرهنگام: ورود به دوران یائسگی بعد از 55 سالگی، مدت زمان قرارگیری در معرض استروژن را بیشتر می کند.
- کم تحرکی و نداشتن فعالیت بدنی: سبک زندگی غیرفعال احتمال ابتلا به بسیاری از سرطان ها از جمله سرطان سینه را افزایش می دهد.
- بارداری دیرهنگام یا عدم بارداری: زنانی که اولین فرزندشان را بعد از 30 سالگی به دنیا می آورند یا هرگز باردار نمی شوند، بیشتر در معرض خطر هستند.
علائم سرطان سینه
شناسایی به موقع علائم این عارضه نقش بسزایی در تشخیص زودهنگام و موفقیت درمان دارد. این بیماری در مراحل اولیه بدون علائم بوده اما با پیشرفت، نشانه هایی در بافت سینه یا اطراف آن ظاهر می شود که نباید نادیده گرفته شوند. لازم به ذکر است که وجود برخی علائم به تنهایی به معنای ابتلا به سرطان نیست؛ با این حال در صورت مشاهده علائم ذکر شده در زیر به بهترین متخصص انکولوژی تهران مراجعه نمایید.
علائم سرطان سینه در زنان
- قرمزی یا تیرگی پوست سینه
- فرورفتگی یا بیرون زدگی نوک سینه
- احساس گرمی یا التهاب در بافت سینه
- تفاوت واضح بین اندازه یا فرم دو سینه
- تغییر در اندازه یا شکل یکی از پستان ها
- پوسته پوسته شدن، سوزش یا خارش نوک سینه
- وجود توده یا ضخامت غیرعادی در سینه یا زیر بغل
- درد مداوم در سینه یا زیر بغل (خارج از دوره قاعدگی)
- تغییر رنگ یا بافت پوست سینه (مانند پوست پرتقالی شدن)
- ترشح غیرطبیعی از نوک سینه (خون، مایع شفاف یا چرکی)
بیشتر بخوانید: جراحی حفظ پستان با روش انکوپلاستی
علائم سرطان سینه در مردان
- فرورفتگی در پوست یا نوک سینه
- برگشتگی یا تغییر شکل نوک سینه
- ترشح غیرطبیعی از نوک سینه (مایع یا خون)
- توده سفت و بدون درد در ناحیه سینه یا زیر بغل
- تغییر در پوست سینه مانند زخم مزمن، پوسته پوسته شدن یا قرمزی
علائم سرطان سینه در دوران بارداری و شیردهی
- درد پایدار و غیر مرتبط با شیردهی
- التهاب یا قرمزی یک طرفه در سینه
- تورم غیر معمول یا گرم شدن یک سینه
- بثورات پوستی یا خارش دار در اطراف پستان
- ترشح غیر معمول زرد رنگ یا خون آلود از نوک سینه
- توده ای سفت و پایدار که با شیردهی یا ماساژ از بین نمی رود
تفاوت علائم توده های خوش‌خیم و بدخیم
- توده خوش خیم: معمولا گرد یا بیضی، قابل حرکت با حاشیه مشخص و رشد آهسته
- توده بدخیم: معمولا نامنظم، سفت، غیر قابل حرکت، با رشد سریع و احتمال نفوذ به بافت های اطراف
انواع سرطان سینه
بسیاری از افراد تصور می کنند سرطان سینه تنها یک نوع دارد اما این بیماری با توجه به محل بروز تومور، نوع سلول های درگیر و ویژگی های تهاجمی یا غیرتهاجمی دارای انواع مختلفی می باشد. به طور کلی انواع سرطان سینه به شرح زیر است:
کارسینوم داکتال تهاجمی (Invasive Ductal Carcinoma – IDC)
شایع ترین نوع سرطان پستان بوده که در مجاری شیری آغاز می شود و به بافت های اطراف گسترش می یابد. در برخی موارد باعث ایجاد توده در سینه و ترشح غیرطبیعی از نوک پستان می شود و تشخیص آن از طریق ماموگرافی صورت می گیرد.
کارسینوم لوبولار تهاجمی (Invasive Lobular Carcinoma – ILC)
این نوع سرطان در لوبول ها (غدد تولید کننده شیر) آغاز می شود. اغلب علائم مشخصی ندارد و در ماموگرافی نیز قابل تشخیص نمی باشند. بنابراین برای شناسایی دقیق این عارضه نیاز به نمونه برداری (بیوپسی) است.
سایر انواع سرطان پستان
- سرطان پاپیلاری: نوعی نادر با ساختار سلولی خاص که معمولا رشد آهسته تری دارد.
- سرطان سینه التهابی: نوعی نادر اما تهاجمی که باعث قرمزی، تورم و گرمی سینه می شود و اغلب با عفونت اشتباه گرفته می شود.
- سرطان پستان متاستاتیک: پیشرفته ترین مرحله سرطان سینه که به سایر اعضای بدن مانند استخوان، کبد، ریه یا مغز گسترش یافته است.
- سرطان سینه سه گانه منفی: این نوع از گیرنده های استروژن، پروژسترون و HER2 برخوردار نیست و پیشرفت سریع تری دارد و درمان آن پیچیده تر است.
بیشتر بخوانید: جراحی غدد لنفاوی نگهبان
درجه بندی مراحل سرطان سینه
میزان گسترش سرطان سینه، اندازه تومور و درگیری غدد لنفاوی یا اندام های دیگر، مرحله بیماری را مشخص می کند. این مراحل به صورت عددی از 0 تا 4 دسته بندی می شوند:
- مرحله صفر (Stage 0): سرطان محدود به مجاری یا لوبول‌هاست و به بافت های اطراف نرسیده (غیرتهاجمی).
- مرحله 1 (Stage 1): تومور کوچکتر از 2 سانتی متر است و در بیشتر موارد به غدد لنفاوی نرسیده است.
- مرحله 2 (Stage 2): تومور بین 2 تا 5 سانتی متر است و به برخی از غدد لنفاوی نزدیک سینه گسترش یافته است.
- مرحله 3 (Stage 3): در این مرحله، تومور به پوست، دیواره قفسه سینه یا چندین غده لنفاوی نفوذ کرده اما هنوز متاستاز دوردست ندارد.
- مرحله 4 (Stage 4): پیشرفته ترین مرحله که سرطان به اندام های دیگر مانند استخوان، مغز، کبد یا ریه ها منتشر شده است.
نتیجه گیری
با توجه به مطالب ذکر شده در بالا نتیجه می گیریم، سرطان پستان یکی از رایج ترین انواع سرطان در زنان بوده که دارای انواع مختلفی می باشد که هرکدام ویژگی ها و رفتارهای خاص خود را دارند. آگاهی از علائم هشداردهنده، انجام معاینات منظم توسط خود فرد و مراجعه دوره ای به پزشک و انجام ماموگرافی، ابزارهایی حیاتی برای تشخیص زودهنگام به شمار می روند. پیشرفت های پزشکی در زمینه دارو، جراحی و درمان های هدفمند باعث شده امید به زندگی در مبتلایان به سرطان سینه به طور قابل توجهی افزایش یابد. در نهایت اطلاع رسانی، پیشگیری و تشخیص زودهنگام سه رکن اصلی مبارزه با سرطان سینه هستند.